وقتی وبینارهای همکارانتان را بررسی می‌کنید، متوجه می‌شوید بعضی از آن‌ها با اینکه اطلاعات خاصی ارائه نداده‌اند، اما وبینارهایشان هزاران بار دیده می‌شود. احتمالا محتوای وبینار اطلاعاتی است که شما هم به عنوان یک فرد متخصص در حوزه مورد نظر دارید و می‌توانید آن را ارائه بدهید. پس چرا اگر همان وبینار را با همان داده‌ها برگزار کنید، بازدید کم‌تری خواهید داشت؟ این مسئله علت‌های مختلفی دارد، اما ممکن است یکی از دلایل آن تعامل باشد. مردم در هر حوزه‌ای که بخواهند چیزی یاد بگیرند، وبینارهای تعاملی را به وبینارهایی که مدرس تنها متکلم در طول جلسه است، ترجیح می‌دهند.
این مقاله برای افرادی نوشته شده که هنوز نمی‌دانند هنگام برگزاری کلاس‌ها و کنفرانس‌های آنلاین، چطور باید با مخاطبانشان ارتباط برقرار کنند و تعامل داشته باشند. در این مقاله تکنیک‌هایی برای تعامل موفق با کاربران به شما آموزش می‌دهیم. البته برای تأثیرگذاری این تکنیک‌ها، باید تکرار و تمرین کنید تا بر آن‌ها تسلط پیدا کنید.
منظور از وبینار تعاملی چیست؟
وبینار تعاملی، یک کنفرانس آنلاین است که در آن کاربران با برگزارکننده تعامل دارند. این تعامل ممکن است به صورت ویدیویی، صوتی یا چت آنلاین باشد. در وبینارهای تعاملی، کاربران درباره بحث نظر می‌دهند، سوالاتشان را می‌پرسند یا به آنچه مدرس از آن‌ها می‌پرسد، پاسخ می‌دهند.
بعضی از مدرسان حتی برای تعامل بیشتر با افراد، بخشی از زمانشان را به بحث‌های آزاد اختصاص می‌دهند و درباره مطالب مختلف صحبت می‌کنند. با اینکه وبینارهای تعاملی مزیت‌های بسیاری دارند، اما مدرس باید توانایی مدیریت بحث‌ها را داشته باشد و اجازه ندهد کنترل کلاس از دستش خارج شود. به یاد داشته باشید که وقتی بحث‌های متفرقه در یک وبینار زیاد می‌شود، کیفیت محتوا کاهش پیدا می‌کند و احتمال اینکه دانشجویان از وبینار خارج شوند، وجود خواهد داشت.
چرا تعاملی بودن وبینار مهم است؟
تعداد افرادی که در حوزه‌ای به تدریس روی آورده‌اند، بسیار زیاد است. بعضی از آن‌ها مدرسین حرفه‌ای هستند و بعضی دیگر هم به تازگی برگزاری وبینار آنلاین را شروع کرده‌اند. دانشجویان ترجیح می‌دهند در گذشته که تعداد مدرسین کم‌تر بود، دانشجویان فقط به دنبال استادی بودند که درس مورد نظرشان را به شیوه‌ای ملموس و قابل درک توضیح بدهد. اما دانشجویان امروزی، علاوه بر این موارد، به اینکه استاد تا چه اندازه با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کند هم اهمیت می‌دهند.
دانشجویان ترجیح می‌دهند در کلاس‌های شرکت کنند که برایشان جذاب است و وقتی در آن حضور دارند، متوجه گذر زمان نمی‌شوند. این مسئله وقتی امکان‌پذیر است که شما به عنوان مدرس، وبینار تعاملی برگزار کنید و دانشجویان را با موضوع درس یا در برخی موارد موضوعات متفرقه درگیرشان کنید.
نکته مهمی که نباید فراموش کنید این است که دانشجوها درباره وبینارها و دوره‌هایی که شرکت می‌کنند و استادهایی که دارند، باهم حرف می‌زنند. پس وقتی یک نفر در کنار یادگیری مطالب، از کلاس شما لذت می‌برد، درباره کلاستان با دوستانش صحبت می‌کند. آن‌ها هم ترغیب می‌شوند برای یادگیری درس یا مهارت مورد نظر در وبینارهای شما شرکت کنند.
راه‌های افزایش تعامل با مخاطبان در وبینار
یکی از اهداف ما از نوشتن مقاله وبینار تعاملی این بود که شما را با روش‌های برگزاری این نوع وبینار آشنا کنیم. اما قبل از آن باید درباره شخصی‌سازی تکنیک‌های تعامل با کاربران صحبت کنیم. هر کدام از اساتید کلاس آنلاین، با یکی از تکنیک‌های تعامل با کاربران ارتباط برقرار می‌کنند. به عنوان مثال ممکن است یک نفر در حین تدریس با دانشجوها شوخی کند و با این کار، جذابیت وبینارش را افزایش بدهد. اما فرد دیگر بعد از هر مطلب، مدتی زمان به گپ و گفت و پرسش و پاسخ با دانشجوها اختصاص بدهد.
در مثال‌های قبلی هر دو نفر از توانمندی‌هایشان برای وبینار تعاملی استفاده کرده‌اند و می‌توانند به نتایج خوبی برسند. اکنون با این دیدگاه متوجه می‌شوید که تکنیک‌های این مقاله صرفا برای راهنمایی هستند. شما می‌توانید از چند تکنیک به صورت ترکیبی استفاده کنید یا ترفندهای منحصر به خودتان را برای وبینار تعاملی استفاده کنید.
۱. سوال بپرسید و نظرسنجی کنید
اولین راهکاری که برای تعامل با مخاطبان وجود دارد، پرسیدن سوال از آن‌هاست. این سوالات ممکن است به مبحثی که آن را ارائه می‌دهید مرتبط باشند یا خارج از بحث باشند. به عنوان مثال می‌توانید سوالات شخصی از افراد بپرسید و از آن‌ها بخواهید درباره خودشان صحبت کنند؛ البته این سوالات نباید حریم خصوصی افراد را نقض کنند.
سوالات مربوط به موضوع وبینار هم جزو متداول‌ترین پرسش‌ها هستند. حتی بعضی از مدرسان، صحبتشان را با یک سوال شروع می‌کنند و با توجه به پاسخ‌هایی که دانشجوها می‌شنوند، بحث را باز می‌کنند. اینکه چه سوالاتی بپرسید، در چه موقعیتی بپرسید و چطور سوالاتتان را مطرح کنید، مشخص می‌کند که آیا در تعامل با مخاطبانتان موفق خواهید بود یا نه.
گاهی حتی لازم است برای تعامل با مخاطبان و برقراری ارتباط با آن‌ها، درباره وبینار یا شیوه تدریس خودتان از آن‌ها نظرسنجی کنید. از نظرات مثبت و منفی دانشجویان استقبال کنید. با این کار هم با آن‌ها ارتباط‌سازی موثری خواهید داشت و هم متوجه ضعف‌ها و قوت‌های کارتان می‌شوید.
۲. تست بگیرید
تست گرفتن در طول کلاس هم مخاطب را درگیر و متمرکز نگه می‌دارد و هم باعث تعامل با کاربران خواهد شد. البته آزمون گرفتن در طول جلسه، باید با احتیاط کامل انجام شود؛ شما که نمی‌خواهید استرس درس پرسیدن در کلاس‌های دوران مدرسه و بلد نبودن جواب‌ها را به دانشجویان یادآوری کنید!
سوال بپرسید و از کسانی که داوطلب هستند، پاسخ بگیرید. برای جذاب‌تر شدن ماجرا، می‌توانید به افرادی که پاسخ درست می‌دهند، هدیه بدهید؛ هدیه‌ای مثل کد تخفیف برای شرکت در دوره‌های اصلی شما یا خرید محصولات و خدماتتان. با این کار سایر کاربران هم ترغیب می‌شوند که در تست‌های بعدی مشارکت داشته باشند و در نتیجه، وبینار تعاملی خواهید داشت.
۳. با مخاطب گرم بگیرید
دانشجوهای نسل‌های قبل به استادان و مدرسان، به چشم بزرگ‌تر نگاه می‌کردند. این مسئله باعث می‌شد کلاس‌ها فضایی خشک و رسمی داشته باشد. اما نسل امروز ترجیح می‌دهند با مدرسان دوست باشند و در فضایی گرم و صمیمی یاد بگیرند. پس گرم گرفتن با آن‌ها و شوخی کردن در حین تدریس با رعایت حد و مرزها، برایشان جذاب‌تر است.
برای برگزاری وبینار تعاملی باید به پرسونای مخاطب توجه داشته باشید. به عنوان مثال اگر مخاطبان وبینار شما اساتید دانشگاهی هستند که بیشتر از ۴۰ سال سن دارند، فضای گرم و صمیمی برایشان جذاب نیست و تعامل رسمی را ترجیح می‌دهند. اما اگر مخاطبان شما دانش‌آموزان دبیرستان باشند، از وبیناری که در فضایی گرم و صمیمی برگزار می‌شود، بیشتر لذت می‌برند.
۴. در طول وبینار چالش بگذارید
اگر متوجه شدید مدت طولانی از شروع وبینار گذشته و تنها خودتان بدون لحظه‌ای مکث صحبت کرده‌اید، نشان می‌دهد هیچ تعاملی با مخاطبان نداشته‌اید. بسیاری از مخاطبان در این وبینارهای مونولوگی خوابشان می‌برد یا حوصله‌شان سر می‌رود و خودشان را با تلفن همراهشان سرگرم می‌کنند.
چالش گذاشتن در طول وبینار کار سختی نیست. به عنوان مثال می‌توانید به کاربران تمرینات مرتبط با بحث بدهید و برای پاسخ به این تمرین‌ها زمان تعیین کنید. یا به عنوان مثالی دیگر می‌توانید از دانشجویان بخواهید درباره مبحثی که توضیح داده‌اید، یک مثال جدید با خلاقیت خودشان ارائه بدهند.
۵. به تولید محتوا برای وبینار تعاملی توجه داشته باشید
محتوای وبینار تعاملی با محتوای وبینار خسته‌کننده تفاوت بسیاری دارد. گاهی اوقات از همان پنج دقیقه اول می‌توان متوجه شد که آیا یک کنفرانس آنلاین موفق است و بازدید زیادی می‌گیرد یا خیر. در ادامه به نکاتی که باعث جذابیت محتوای وبینار می‌شود، اشاره می‌کنیم.
- مطالب را با داستان و مثال‌های بسیار توضیح بدهید. سعی کنید از داستان‌‌های جذاب برای توضیح مبحث مربوطه استفاده کنید.
- با تصویرسازی برای دانشجویان مطالب را توضیح بدهید. به عنوان مثال اگر درباره تکنیک‌های فن بیان وبینار برگزار کرده‌اید، به دانشجویان بگویید تصور کنند در یک سیمنار سخنرانی می‌کنند. سپس از آن‌ها بخواهید تکنیک‌هایی که به آن‌ها آموزش داده‌اید را استفاده کنند.
- از فایل‌های آموزشی PDF یا پاورپوینت در کنار تدریس استفاده کنید.
- اگر ویدیوی کوتاه یا محتوای جذابی که با موضوع شما مرتبط است، می‌شناسید، آن را با دانشجوها به اشتراک بگذارید.
- در صورت امکان از متخصصین تولید محتوای متنی، تصویری و ویدیویی برای تولید محتوای وبینارتان کمک بگیرید.
۶. بحث آزاد برگزار کنید
بحث آزاد از دیگر تکنیک‌های وبینار تعاملی است. منظور از بحث آزاد صحبتی است که ارتباطی به موضوع وبینارتان ندارد. البته اگر کاربرانی که در وبینار شرکت کرده‌اند را نمی‌شناسید، نباید موضوع بحث آزادتان با موضوع وبینار فاصله زیادی داشته باشد. به عنوان مثال در وبیناری که با موضوع «طراحی سایت و سئو» برگزار شده، انتخاب «وضعیت تاهل اعضای جلسه» موضوع مناسبی برای بحث آزاد نیست. موضوع پیشنهادی چنین بحثی «سایت‌های اختصاصی کسب و کارها» است. در این بحث افراد می‌توانند درباره سایت‌هایی که راه‌اندازی کرده‌اند، صحبت کنند، تجربه‌هایشان را به اشتراک بگذارند و اشکالاتشان را بپرسند.
اگر با کاربران صمیمی‌تر هستید، می‌توانید موضوع‌های دوستانه‌تری برای بحث آزاد در نظر بگیرید. به عنوان مثال می‌توانید صندلی داغ راه بیندازید و از یکدیگر سوال بپرسید. برای استفاده از این تکنیک هم باید به پرسونای مخاطب توجه داشته باشید.
بهترین پلتفرم‌ها برای برگزاری وبینار تعاملی چیست؟
پلتفرمی که برای برگزاری وبینار انتخاب می‌کنید نیز در تعاملی بودن آن نقش مهمی ایفا می‌کند. برگزاری وبینار تعاملی در پلتفرمی که امکانات کافی برای برقراری ارتباط بین طرفین را ندارد، ممکن نیست. پس قبل از برگزاری وبینار، مطمئن شوید پلتفرمی که انتخاب کرده‌اید، از تمام قابلیت‌های مورد نیازتان پشتیبانی می‌کند.
در ادامه دو مورد از بهترین پلتفرم‌های برگزاری وبینار تعاملی را نام می‌بریم و درباره ویژگی‌هایشان توضیح می‌دهیم.
بیگ بلو باتن
سرویس بیگ بلو باتن یک نرم افزار متن باز است که برنامه‌نویس‌های ایرانی آن را برای کاربران فارسی زبان توسعه داده‌اند و امکانات مختلفی را در اختیارشان قرار می‌دهند. مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از بیگ بلو باتن برای وبینار عبارت است از:
- امکان حضور بین ۵۰ تا ۱۵۰ نفر در هر وبینار
- امکان فعالسازی ۱۲ دوربین به صورت همزمان
- قابلیت ضبط وبینار
- پنل و داشبورد فارسی
- امان به اشتراک‌گذاری فایل و صفحه نمایش
- محیط مناسب برای چت فارسی
- بدون نیاز به نصب نرم افزار (کاربران و مدرس وبینار تعاملی می‌توانند از طریق مرورگر در کلاس حاضر شوند)
ادوبی کانکت
سرویس ادوبی کانکت، نرم افزار دیگری است که امکان استفاده از آن برای برگزاری وبینار در ایران وجود دارد. البته این نرم افزار متن باز نیست و امکانات آن همان مواردی هستند که تیم توسعه‌دهنده برنامه‌نویسی کرده‌اند. این سرویس برای برگزاری وبینار با جمعیت‌های بیشتر مناسب است.
مهم‌ترین قابلیت‌های ادوبی کانکت عبارت است از:
- پنل فارسی و محیط کلاس انگلیسی
- امکان حضور ۵۰ تا هزار کاربر به صورت همزمان
- امکان فعالسازی ۱۲ وب کم به صورت همزمان
- قابلیت ضبط وبینار
- امکان به اشتراک‌گذاری فایل و صفحه نمایش (فرمت‌هایی که در ادوبی کانکت می‌توانید به اشتراک بگذارید، محدودتر از فرمت‌هایی است که بیگ بلو باتن از آن پشتیبانی می‌کند)
- دارای نرم افزار برای سیستم عامل‌های مختلف اندروید، ویندوز و ios
نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در برخی موارد، چت فارسی در ادوبی کانکت با مشکل مواجه می‌شود و کلمات به هم می‌ریزد. بنابراین کاربران نمی‌توانند آنطور که می‌خواهند با مدرس تعامل داشته باشند. البته این مشکل راهکارهای مختلفی دارد که در مقاله «روش حل مشکل چت فارسی در ادوبی کانکت» درباره آن توضیح داده‌ایم.
کلام آخر
در این مقاله نکاتی که باید درباره برگزاری وبینار تعاملی بدانید را توضیح دادیم. اگر دفعات اول است که وبینار برگزار می‌کنید و هنوز نمی‌توانید مثل مدرس‌های باتجربه و حرفه‌ای با دانشجوها ارتباط برقرار کنید، نگران نشوید. به تولید وبینار و ارائه کلاس‌های آموزش آنلاین ارائه بدهید تا بر مهارت‌های مورد نیاز مسلط شوید و سبک شخصی خودتان را در برگزاری کلاس‌های آنلاین پیدا کنید.
مقاله‌ای که خواندید از تیم رومیت ارائه شده است. مجموعه رومیت امکان اجاره سرویس‌های بیگ بلو باتن و ادوبی کانکت برای برگزاری وبینار را فراهم کرده‌اند. شما می‌توانید با توجه به تعداد کاربرانی که قرار است در وبینار حضور داشته باشند، پلن مناسب را خریداری کنید و کنفرانس ویدیوییتان را ارائه بدهید. برای دریافت اطلاعات درباره سرویس‌های برگزاری وبینار رومیت به صفحه اصلی سایت مراجعه کنید و اگر به راهنمایی بیشتری نیاز دارید، با تیم پشتیبانی تماس بگیرید. کارشناسان پشتیبانی به سوالاتتان پاسخ می‌دهند و در طول برگزاری وبینار هم اگر مشکلی ایجاد شد، آن را در کوتاه‌ترین زمان ممکن برایتان برطرف خواهند کرد.
یک پاسخ